Het totaal van maatregelen, zowel binnen als buiten
de gezondheidszorg, die tot doel hebben de
gezondheid te bewaken en te bevorderen door ziekte
en gezondheidsproblemen te voorkomen
Soorten preventie
Universele, primaire preventie
Het bevorderen van gezondheid en bevorderen van gezond gedrag.
individuele, gedragsmatige aanpak
omgevingsgerichte aanpak middels
nudging
Nudging: gedragspsychologische motivatietechniek waarbij mensen op
een positieve manier worden gestimuleerd om zich op een door de
overheid gewenste wijze te gedragen.
Selectieve, geïndiceerde en secundaire preventie
selectieve preventie is gericht op mensen met een hoog risico, een hoogrisicogroep
case-finding
screenen van risicogroepen (mensen met hoog cholesterol)
geïndiceerde preventie is gericht op mensen die niet
voldoen aan de diagnostische criteria voor een ziekte of
aandoening maar wel al beperkte symptomen hebben
secundaire preventie: het opsporen en vroegtijdig behandelen van ziekten en
aandoeningen en het zoeken naar ziekten en aandoeningen in het beginstadium
screening
Zorggerelateerde, tertiaire preventie
bij ziekte of aandoening de gezondheidssituatie optimaliseren
casuïstische preventie: zorg voor patiënten én zijn omgeving. Interventie:
zelfhulpboek voor aanleren therapietrouw en zoeken van hulp
patienten voldoen aan de criteria om gediagnostiseerd te worden met een gezondheidsprobleem
optimaliseren van de gezondheidssituatie bij gegeven lichamelijke
en/of geestelijke stoornissen, beperkingen of handicaps
Helpende hand, zo zorgonafhankelijk mogelijk.
voorkomen van complicaties (bijv bij decubitus)
betrokkenheid van de
patiënt is nodig!!
Niveaus van preventie
Individuele preventie
aangeboden aan hulpvrager met individueel (hoog) risico
risico voorkomen, beperken of behandelen
hoogrisicobenadering
collectieve preventie
wordt aangeboden aan groepen in de bevolking/gehele
bevolking/gezondheidsrisico met gemeenschappelijk karakter
opsporen van risicofactor in gehele bevolking leidt tot ziekten of aandoeningen
populatiebenadering
synoniem collectieve preventie
preventieparadox
anonimiteit van preventie
mensen die baat hebben bij preventie blijven onzichtbaar in de massa
Doelgroepen
uitgaande van gezondheidsproblemen
uitgaande van leeftijdscathegorieën
Gezond gedrag in optimale omgeving
mensen die schadelijk gedrag vertonen/verblijven in schadelijke omgeving
beginnend afwijkend gedrag/risicodragend
mensen hebben én ervaren gezondheidsproblemen
mensen met restafwijkingen van ziekte/aandoeningen-->ervaren beperkingen
restafwijking met sprake van functie-uitval
Gezondheidsgedrag
veranderen van leefstijl en gedrag is
vaak het middel om te komen tot
gezondheidswinst
heeft positief/negatief effect op de gezondheid
risico-inschatting noodzakelijk?
spelen gezondheidsmotieven altijd een rol?
altijd vrijwillig?
gedragsverandering moet altijd begrepen worden door
persoon zelf --> hiervoor meer inzicht nodig
weerstand tegen gedragsverandering
hoe schat men zelf (hoog) risicogedrag gedrag in?
Gezondheidsbescherming/health
protection
wet en regelgeving , gaat samen met inspectie en controle
NVWA
Verkeersbeleid
wet en regelgeving voor arbeidsomgeving
Gezondheidsbevordering
gezondheidsvoorlichting
1. leefstijl en gezondheidsgedragingen van mensen
2. omgevingsgerichte benadering van gezondheid en ziekte
3. regulering
public health
volksgezondheidsbeleid
gericht op behalen van gezondheidswinst
ziektepreventie en
patiëntvoorlichting
Motiverende gespreksvoering
gespreksstijl
toegepast bij patiënten met impulsproblemen
gedragsverandering blijkt lastig
weerstand
zorgvragergerichte, directieve methode om te zorgen dat de
zorgvrager intrinsiek gemotiveerd wordt tot verandering door
ambivalentie te verkennen en op te lossen
bestaat uit 2 principes
1. Onvoorwaardelijke acceptatie
2. Constructieve zelfconfrontatie
gericht op ambivalentie
Duwers: drijfveren om iets te vermijden en
gedrag onveranderd te laten.
Trekkers: drijfveren om iets te veranderen
en verandering te bereiken
5. blikrichtingen (manieren van verstaan en herkennen)
6. praktische wijsheden en handelingsrichtingen
6. en lichamen
Hoe komt ervaringskennis tot stand?
het interpretatieproces van gebeurtenissen al dan niet in
uitwisseling met anderen of met andere informatie
plaats. Het ontwikkelde begrip of inzicht kan tijdelijk
zijn, of gedurende langere tijd geldig zijn en soms zelfs
worden omgezet in praktische instrumenten, zoals het
voorbeeld van de crisiskaart
inhoud ervaringskennis
1. Kennis van de handicap/beperking zelf,
symptomen, verloop en samenhang hierin
2. kennis over omgang met de beperking of
handicap (als persoon en met omgeving)
3. kennis van impact en belemmeringen op
het leven (sociaal maatschappelijk)
4. brede levenswijsheid, niet direct
beperkings-/handicap gerelateerd
rol van ervaringskennis
in persoonlijk leven
praktisch en existentieel:
beperking managen (crisiskaart)
geeft ruimte tot herstel
zingeving en omgaan met tegenslag
onderdeel van identiteit en levensverhaal
overstijgen van labels rond normaliteit
begrip en steun van het collectief
bijdragen aan verandering
rol van ervaringskennis
in de samenleving
perspectief bieden en alternatieve logica
ervaringskennis als maatschappelijke veranderkracht
andere beeldvorming over normaal en afwijkend zijn
Geondheidsbevordering en
gezondheidsvoorlichting door
verpleegkundigen
Doel van rapporteren
waarborgen continuïteit
waarborgen kwaliteit
goede samenwerking
voorkomen fouten
verantwoording afleggen over handelen
Gebruik maken van lijsten
Routinematige lijsten (ADL)
Grafiekenlijsten (Meetwaardes)
Voortgangsrapportage
1. Beoordeling fysieke/mentale toestand
2. activiteiten van p
3. interventies en behandelingen
+ reactie p en familie
4. Contacten met andere
zorgverleners/familie
Ontslag/overplaatsingsrapp.
1. Beschrijving toestand bij
ontslag (van elk probleem)
2. Huidige medicatie
3. instructies en counseling
die heeft plaatsgevonden
4. instellingen en familie die
ondersteunen na ontslag
5. Wijze van transport
6. Persoon die patiënt heeft begeleid
7. Plaats waar patiënt naartoe gaat
8. Actuele gz problemen
Methode voor verslaglegging
Beschrijvende methode
SOAP-methode/SOAPIE
(S) Subjectieve gegevens
(O) Objectieve gegevens
(A)Analyse - beoordeling
(P)Plan
(I) Implementatie/uitvoering
(E)Evaluatie
Geïntegreerde zorgplannen
Zorgplan en formulier voor
voortgangsrapportage of lijsten
EPD
Richtlijnen voor verslaglegging
Verplicht volgens de WGBO om
volgens richtlijnen te handelen
Wet op de geneeskundige
behandelovereenkomst
Wanneer rapporteren?
1. Datum en tijdstip van iedere aantekening
2. Tijdstip van aantekening als tijdstip van
interventie noteren (wanneer verschillend)
3. Zo snel mogeleijk vastleggen na afloop
4. Niet lang weg van de afdeling zonder
te rapporteren (ivm samenwerking)
5. Nooit interventies vastleggen die nog niet
zijn uitgevoerd
6. Chronologische volgorde van rapporteren
Wat rapporteren?
1. Niet de activiteiten
vastleggen van een ander
2. Voortgangsrapportage, nauwkeurig en juist
3. Interpreteer gegevenslijsten
4. Feitelijke voortgangsrapportage
5. Duidelijke en concrete voortangsrapp.
6. Geen gebruik van negatieve
termen en vooroordelen
7. Beschrijvende aantekeningen:
DIE|Data, Interventie en Evaluatie
8. Alleen vastleggen wat er toe doet
9. Zo volledig mogelijke voortgangsrapp.
10. Kort en bondig
11. Evenwicht zoeken, kort, bondig en volledig
Hoe rapporteren?
1. Leesbare inkt
2. Duidelijk en in blokletters
3. Juiste gramm, interpunctie en spelling
4. Standaardsymbolen, termen en afkortingen
5. Altijd ondertekenen met naam en functie
6. Nooit van een ander ondertekenen, alleen van jezelf
7. Geen witregel/gelijk door met aantekening
8. Fout = doorstrepen en schrijf 'fout' erboven
9. pagina patiënt en
identificatienummer op elke blz.
Mondelinge overdracht
1. Basisgegevens van elke patiënt
2. Beschrijving van huidige toestand
3. Belangrijke veranderingen in de
toestand van de patiënt
IVM tuchtrecht, altijd rapporteren volgens richtlijnen
Valgevaar inschatten en rapporteren (geestelijke
toestand, bewustzijnsniveau, evenwicht enz)
Vrijheidsbeperkende maatregelen vermijden.
Geregeld in Wet bijzondere opnemingen in
psychiatrisch ziekenhuis Wet BOPZ. Voor
ouderen en gehandicapten in Wet Zorg en
Dwang (IGZ)
Wet zorg en dwang psychogeriatische en
verstandelijk gehandicapten cliënten. AWBZ zorg.
Alleen vrijheidsbeperkende maatregelen in
overeenstemming met het beleid en procedures
van de instelling. Reden vastleggen, in overleg met
wie en welke beperkingen + tijdstippen, reactie
van patiënt op maatregelen en anamnese tav
noodzaak van continueren
In twijfel trekken medische voorschriften
Bij twijfels eerst navragen!
Noteer: je twijfels, wie je hebt
geconsulteerd welk advies is gegeven en
onder welke omstandigheden!
Gedragingen van de patiënt
die kunnen leiden tot letsel
of schade
Weigeren delen van informatie met jou. Weigering
vastleggen en communicatieproblemen vastleggen.
Consulteren van behandelend arts en leidinggevende.
Therapieontrouw tav medische en
verpleegkundige interventies. Vermelden wat
de intructies waren, wat de patiënt concreet
gedaan heft om de instructies te negeren en
wat je hebt ondernomen om de patiënt aan te
moedigen. Informeer leidinggevende + arts
Bezit/gebruik niet toegestane persoonlijke
bezittingen, vermelden wat gevonden, wat
gedaan + wie geïnformeerd
Knoeien met medische apparatuur.
Beschrijven wat gedaan + wat eraan is
gedaan + arts op de hoogte stellen
Culturele en spirituele overwegingen
Uitleg geestelijk verzorgers, gebedsruimten, enz.
Kritisch denken, Evalueren
Evaluatiegegevens
In de evaluatiefase
Na de uitvoering van de interventies
Evalueren van bereikte doelen
Vergelijken van 'nieuwe'
gezondheidstoestand met de
gewenste gezondheidstoestand
Evalualtie vd voortgang
Continue evaluatie
Tussentijdse evaluatie
Eindevaluatie
Werkwijze
1. Zet de gewenste resultaten
op een rijtje (indicatoren)
2. Verzamel de evauatiegegevens
3. Vergelijk de toestand van de
patiënt met gewenste resultaten
en trek conclusie
4. Leg de evaluatie vast
5. Geef aan wat de samenhang is tussen
de v.p. interventies en de resultaten
Evalueren en bijstellen zorgplan
Trek conclusies over de toestand van de
problemen van de cliënt
Uitvoering en resultaat van elke
fase van het v.p. proces
beoordelen
Stel zorgplan bij. Werk in het
origineel. Verwijder niks. Zo
kan het worden nagelezen.
Conclusies trekken
Doelen zijn bereikt
Het feitelijke probleem is opgelost
Het feitelijke probleem is nog steeds aanwezig maar doelen
zijn bereikt (verschillende doelen bij een probleem)
Een dreigend probleem is voorkomen,
risicofactoren zijn afwezig
Een mogelijk probleem is uitgesloten
Alle problemen zijn opgelost/geen nieuwe problemen
Doelen zijn gedeeltelijk bereikt
Probleem is minder, zorgplan moet worden bijgesteld
Probleem is minder, zorgplan wordt voortgezet, meer tijd nemen
Doelen zijn niet bereikt
Bijstellen van het plan
Multidisciplinaire problemen evalueren
Evaluatie van alle fasen binnen het v.p proces
Evaluatie anamnese
controleren gegevens uit initiële anamnese en
vervolganamnese in patiëntendossier.
Evaluatie diagnose
Evalueer het diagnostisch proces en
diagnosen + formulering
Evalueer de resultaten of doelen
Controleer of de doelen realistisch zijn
en tijdsgebonden (voldoende tijd
gehad?) Passen ze bij de diagnoses?
Evalueer de verpleegkundige instructies
Zijn de instructies duidelijk en effectief?
Evaluatie uitvoering
raadpleeg de voortgangsrapportages, patiënt
zelf, familie of andere relaties/zorginstellingen.
Kritisch denken bij de evaluatie
1. Duidelijkheid
2. Nauwkeurigheid
3. Precisie
4. Relevantie
5. Diepte
6. Breedte
7. Logisch
8. Belang
vervolg zorg nog nodig?
op welke manier hebben interventies bijgedragen aan herstel
Hoe beschrijft de cliënt zelf de bereikte resultaten/doelen
Alle invalshoeken gedekt. Overleg met
andere disciplines nog nodig?
zijn verzamelde gegevens relevant voor de doelen
gedetailleerd genoeg, gedrag en beweringen
van cliënt zijn het uitgangspunt