Punt 5 OP2 Blijf gezond! in een casus benodigde interventies herkennen die de gezondheid van de volwassen mens bevorderen en daarbij rekening houden met de fysieke en sociaal-culturele omgeving van de zorgvrager

Etnische verschillen in gezondheid
1. Gezondheidsverschillen tussen etnische groepen
  1. Verschillen in gezondheid tussen allochtonen en autochtonen werken door in de zorg aan die groepen
    1. zowel in preventieve als in curatieve zorg
  2. Determinanten van gezondheid
    1. Leefstijl
      1. roken/alcohol/voeding
      2. Fysieke omgeving
        arbeids- en woonomstandigheden
        Sociale omgeving
        sociale steun/sociaal netwerk
        psychosociale stress
        door ingrijpende levensgebeurtenissen
        gebruik van zorg
        zoals huisarts of JGZ
    2. Veranderingen in het risicoprofiel
      1. Convergerende ziektepatronen en bijbehorend risicoprofiel
        Sterfte- en ziektepatronen van migranten gaan steeds meer lijken op die van de autochtone bevolking in gastland.
        Veranderingen in risicoprofiel zijn dus mogelijk
        5 mechanismen waarmee de verdeling van specifieke risicofactoren verklaard kunnen worden
        1. Genetische kenmerken
        2. Migratiegeschiedenis
        3. Culturele kenmerken
        4. Etnische identiteit
        5. Positie in het gastland
        Context waarin mensen terecht komen. Van belang zijn: sociaaleconomische positie / discriminatie / sociale participatie (meedoen)
        Mensen blijven vaak vasthouden aan oorsprong en afstamming - voelt iemand zich bijv. surinamer of nederlander? --> kan specifieke psyhosociale factoren opleveren: stress, depressie, gedragsgerelateerde factoren: roken/alcoholgebruik
        Cultuur: geheel aan normen, opvattingen en waarden die betekenis geven aan de werkelijkheid.
        Aanpassing van culturele kenmerken onder invloed van cultuur in het gastland
        assimilatie - volledige aanpassing
        integratie - onderdeel zijn van de samenleving met behoud van eigen cultuur
        separatie - vasthouden aan de eigen cultuur en geen contact zoeken met personen uit de dominante cultuur
        marginalisatie - het contact verliezen met de zowel dominante cultuur als die van de minderheid
        Psychosociaal: migratie + voorafgaande stress. Vluchteling: voorafgaand geweld, de vlucht zelf, asielprocedure: sequentiële traumatisering --> kan invloed hebben op fysieke gezondheid: hart/vaatziekten
        Fysiek: in gastland andere omstandigheden: klimaat, voeding, infrastructuur enz. : hogere frequentie ongevallen of verdrinking
        etnische verschillen door genen/ bepaalde aandoeningen komen juist wel/niet voor. Andere reactie op medicijnen.
Gezondheidsbevordering en diversiteit
1. Toepasbaarheid van gangbare theorieën en modellen van gedragsverandering in een cutureel diverse praktijk
  1. Publieke gezondheidszorg
    1. de manier van organisatie van de samenleving om de gezondheid te bevorderen en ziekte te voorkomen
      1. zuiver biomedische interventies hebben minder invloed dan effectieve interventies voor de gehele bevolking (riolering, goede huizen enz)
    2. maatschappelijk draagvlak/participatie
      1. ontwikkeling van effectieve strategieën zijn afhankelijk van participatie
        betrokkenheid van alle partijen (gehele bevolking) nodig
        opleggen van gedrag en beleidscontrole zijn zinloos
        soms zijn cultuurspecifieke of doelgroepgerichte interventies nodig om een bepaald doel te bereiken
        hoe gedrag te beïnvloeden?
  2. Theorieën voor gedragsverandering
    1. cognitieve theorieën
      1. Psychologische theorieën
        Economische theorieën
        Sociaal en en culturele theorieën
        Context/omgeving van mensen is óók belangrijk
        social support theorie
        eerst naar de mogelijkheid kijken voor support uit eigen omgeving
        peer education theorie
        peer support, peer pressure is beslissend.
        op termijn is zoiets ineffectief, gaat meer lijken op indoctrinatie van op informatieverschaffing op basis van gelijkwaardigheid.
        het is mogelijk om bepaald gedrag meerwaarde te geven, maak gedragsverandering aantrekkelijk
        social marketing theorie
        campagne gebaseerd op marktonderzoek. Dit concept gaat niet uit van gelijkwaardigheid. (niet iedereen kan bijvoorbeeld een product aanschaffen ivm laag inkomen)
        kan betuttelend overkomen, wat leidt tot verzet
        communication and persuasion-theorie
        'bedreigen' zal meer medewerking geven en positieve reacties uitlokken. Gebruik slogans 'AIDS KILLS'. niet gewenste resultaat/bang voor mensen met hiv
        kan in sommige gevallen werken/roken
        naast informatie heb je ook de psychologische capaciteit nodig om een zinvolle beslissing te kunnen nemen
        de copingtheorie
        gaat uit van overlevingsstrategieën van individuen welke verschillende manieren hebben om met bedreigen van de gezondheid om te gaan
        benadrukt dat er geen algemene 'recepten' zijn om gedragsverandering tot stand te brengen
        bedanadrukt individuele benadering noodzakelijk ivm stereotypering
      2. wanneer mensen informatie krijgen zullen ze gedrag veranderen
        Health belief-model
        mensen hebben in hun levensruimte gebieden die positief/negatief/neutraal zijn.
        campagnes/informatie ter bevordering van gedragsverandering kunnen voordelen vergroten, barriéres verkleinen, nadelen benadrukken
        onvoldoende ruimte voor culturele aspecten van gedragsverandering
        sociale leertheorie
        Iemand kan zijn gedrag veranderen als hij/zij 1) de capaciteit/vaardigheden heeft 2)verwachtingen heeft tav persoonlijke vaardigheid gedrag te veranderen 3) iemand geloofd dat de uitkomsten van het gedrag tot gewenste resultaten leiden
        Culturele aspecten blijven buiten beschouwing. Theorie gaat uit van belonen van successen. Werkt niet bij Aziatische culturen (groepsdenken)
        theorie van beredeneerd gedrag
        gedrag wordt bepaald door kennis/attitude. Attitudes en subjectieve oordelen helpen bij het voorspellen van iemands intenties tot verandering, welke leiden tot bepaald gedrag
        er wordt geen rekening gehouden met de omgeving - cultureel/maatschappelijk ongevoelig
Theorie in praktijk brengen
1. PERCEDE-PROCEED-model
  1. STAP 1 - PERCEDE: vooronderzoek naar de factoren die gedrag bepalen, versterken en vergemakkelijken
    1. STAP 2: PROCEED: de gezondheidseducatie-interventies, het beleid, de organisatie en de regulering van de in PERCEDE gesignaleerde factoren die bepalend zijn voor het gewenste gedrag.
      1. Kortom: actieonderzoek
        bevordert, als het goed en volledig wordt gedaan, ook het verzamelen van cultuurspecifieke informatie over een desbetreffende groep en helpt planners inzicht te krijgen in hun gedrag
  2. stages of change model
    1. ook wel transtheoretisch model genoemd.
      1. maakt gebruik van alle voorgaand genoemde benaderingen, maar de mate verschilt per fase
        Fase 1: onwetendheid (precontemplatie)
        Fase 2: bewustwording (contemplatie)
        Fase 3: gedragsverandering (voorbereidingsfase)
        Fase 4: actie (uitproberen van ander gedrag)
        Fase 5 behouden van gewenste gedrag
        één van de populaire manieren om aan gezondheidsbevordering bij migranten te werken
        kan alleen niet bij gecompliceerde problematiek
    2. Participatief actieonderzoek
      1. voor een behoorlijke analyse wordt de onderzochte populatie betrokken (vertegenwoordigers van doelgroep, op alle niveaus in het onderzoek)
        migranten zoeken zelf naar oplossingen om problemen aan te pakken, monitoren zelf de interventie, en sturen zelf het onderzoek bij
        soms lastig ivm geldstromen en niet uit handen durven geven door onderzoekers

Next up

Punt 5 OP2 Blijf gezond! in een casus benodigde interventies herkennen die de gezondheid van de volwassen mens bevorderen en daarbij rekening houden met de fysieke en sociaal-culturele omgeving van de zorgvrager

Description

Resource summary

Similar

	Created by C de Haan over 6 years ago