11838012
Description
Flashcards by Elan Parry, updated more than 1 year ago
|
Created by Elan Parry
almost 7 years ago
|
|
| Question | Answer |
| celloedd -pob organeb byw heblaw firysau yn cynnwys 1+ o gelloedd -maint yr organeb yn dibynnu ar nifer y celloedd PLANHIGYN: cellfur, gwagolyn, cnewyllyn, cytoplasm, cellbilen, cloroplastau, mitocondria ANIFAIL: cellbilen, cnewyllyn, mitocondria, cytoplasm | ___organeb byw heblaw _______ yn cynnwys ___ neu fwy o _______ ar beth mae maint yr organeb yn dibynu? mewn cell planhigyn? |
| -Cellbilen: rheoli sylweddau i mewn ac allan -Cytoplasm: lle mae adweithiau cemegol -Cnewyllyn: cynnwys cromosomau sy'n cludo gwybodaeth genetig a rheoli gweithgareddau'r gell -Cellfur: cynnwys cellwlos; cynnal adeiledd -Cloroplast: amsugno golau - ffotosynthesis Gwagolyn: bwlch lawn cellnodd (hydoddiant gwanedig o siwgrau ac ïonau mwynol) -Mitocondria: sale resbiradaeth aerobig | diffinad: cellbilen cytoplasm cnewyllyn cellfur cloroplast gwagolyn mitocondria |
| Microsgopeg microsgop golau- -gweld delwedd os oes golau'n mynd drwyddi -priodweddau golau'n golygu bod yn amhosibl chwyddo mwy na x1000 Electronmicrosgop -datblygu yn 1930au -defnyddio paler electronau yn lle golau -chwyddhad o x50,000,000 -methu weld electronau felly delwedd yn cael ei ddangos ar fonitr -dim ond celloedd mars -galluogi gwyddonwyr i ddarganfod ffurfiadau mewnol celoedd | enwch y ddau fath o feicrosgop chwyddhad y ddau 2 ffaith am y ddau un anfantais am yr ail microsgop |
| Staenio biolegol -helpu i ni weld celled yn fanylach -Hydoddiant ïodin - gwneud y cnewyllyn yn fwy amlwg, staenio unrhyw starsh , defnyddio i staenio celloed planhigyn -methylen glas - staenio rhannau asidig, cnewyllyn yn fwy amlwg, paratoi sleidiau celloedd anifail a bacteria | beth yw perps staenio biolegol? beth yw pwrpas/defnydd: hydoddiant ïodin- methylen glas- |
| celloedd arbenigol -organebau un gell - ungellog -organebau mwy nag un gell - amlgellog -bodau dynol - 34-37 miliwn o gelloedd celloedd arbenigol - celloedd yn gwahaniaethu i greb celloedd a swyddogaeth meinweoedd - grwpiau o gelloedd tebyg â swyddogaeth tebyg organ - llawer o feinweoedd yn cyflawni swyddogaethau penodol system organau - nifer o organau yn cydweithio i gyflawni swyddogaethau penodol | organebau: un gell mwy nag un gell faint sydd mewn bodyn dynol celloedd arbennigol- meinweoedd- organ- system organau |
| Trylediad -moleciwlau hylif a nwy yn gwrthdaro trwy'r amser a chymysgu = trylediad -tryledu o grynodiad uchel i isel -ffactorau yn effeithio = =crynodiad - mwyaf yw'r gwahaniaeth mewn crynodiad y cyflymaf yw'r trylediad =tymheredd - tymheredd gynyddu, cyfradd tryledu'n cynyddu =gwasgedd -moleciwlau'n symud yn gyflym o wasgedd uchel i isel | moleciwlau ____________ a _____________ yn gwrthdaro a ___________ trwy'r amser crynodiad_________ i ___________ enwch effeithiau a sut |
| Moleciwlau'n symyd i mewn ac allan i'r gell drwy'r BILEN ATHRAIDD DDETHOLUS = rhai moleciwlau i mewn dim eraill mandyllau yn caniatau rhai bach ond nid rhai mawr tiwb Visking i fodelu | trwy beth mae moleciwlau yn symyd drwy? _______________ yn caniatau rhai bach ond nid rhai mawr beth caiff ei ddefnyddio i fodelu? |
| osmosis -trylediad dŵr o grynodiad dŵr uchel i isel -drwy'r BILEN ATHRAIDD DDETHOLUS -o hydoddiant crynodedig (crynodiad uchel hydoddyn) i hydoddiant gwanedig (crynodiad uchel dŵr) -dŵr yn mynd trwy'r mandyllau ond moleciwlau hydoddyn yn rhy fawr | diffiniad osmosis: hydoddiant crynodedig? hydoddiant gwanedig? ____ yn mynd drwy'r mandyllau ond moleciwlau____________ yn rhy fawr |
| osmosis a chelloedd byw -anifail hyd. gwanedig -dŵr i mewn i'r gell, cell yn byrstio am and oes cellfur hyd. crynodedig -dŵr allan, cell yn crebachu -planhigyn hyd. gwanedig -dŵr i mewn, cell yn chwydd-dyn, cellfur yn atal rhag byrstio hyd. crynodedig dŵr allan, cell yn llipa (dim yn crebachu) | Beth ddiwyddai i gell anifail mewn: hydoddiant crynodedig hydoddiant gwanedig planhigyn - pam nad yw'r celloedd yn byrstio na chrebachu? |
| holl weithgareddau cell yn dibynnu ar adweithiau cemegol caiff eu rheoli gan ensymau -proteinau yw ensymau -proteinau nifer o swyddogaethau pwysig -ensymau, hormonau, meinwe cyhyr -proteinau wedi gwneud o asidau amino wedi eu cysylltu i ffurfio cadwyn -cadwyn yn plygu i ffurfio siap penodol -safle actif yn dibynnu ar siap(y protein) sy'n cael ei ddal gan y bondiau cemegol | beth yw holl weithgareddau'r gell yn dibynnu ar? beth sy'n eu rheoli? enwi 3 swyddogaeth protein proteinau wedi gwneud o ______________ wedi cysylltu i ffurfio____________. cadwyn yn plygu i ffurfio _____ penodol. safle_________ yn dibynnu ar siap( y _________) sy'n cael ei dal gan ____________________ |
| model allwedd a chlo i ddisgrifio sut mae ensymau'n gweithio -swbstrad yn cael ei ddal mewn safle actif sy'n cynyddu'r tebygolrwydd o adwaith priodweddau ensymau -proteinau cyflymu adwaith cemegol(nid cymryd rhan) -pob ensym yn benodol ac yn catalyddu un math o foleciwl yn unig tymheredd a ph optimwm - rhy uchel= dadnatureddio | model ___________a_________ lle caiff y swbstrad ei ddal? faint o fathau o foleciwlau mae ensym yn catalyddu? beth sy'n digwydd os yw'r tymheredd neu'r PH yn rhy uchel? |
| Resbiradaeth aerobig -rhyddhau fwy o egni gan ddefnyddio ocsigen -adweithiau Cael eu rheoli gan ensymau -GLWCOS + OCSIGEN = CO2 + DŴR + EGNI Dŵr a CO2 yn gynhyrchion gwastraff resbiradaeth anaerobig GLWCOS = ASID LACTIG llai effeithlon= llai o ATP o bob moleciwl glwcos anfantais = -rhyddhau laid actig sy'n niweidiol i'r corff (cramp) dyled ocsigen - raid anadlu'n ddofn i ddadelfennu asid lactig a ffurfio dŵr ac ocsigen | aerobig beth sydd ei angen? fformiwla? cynhyrchion gwastraff? fformiwla? pam ei fod yn llai effeithlon? beth caiff ei ryddhau? a ew'n saff? beth yw dyled ocsigen? sut gall hyn brofi ffitrwydd? |
| System resbiradu -darparu ocsigen i'r gwaed -tynnu carbon deuocsid o'r gwaed | beth yw 2 pwrpas y system? labelwch |
| Anadlu i mewn -1. cyhyrau rhyngasennol yn cyfangu, cawell asennau symud fyny ac allan 2.llengig i lawr 3.cyfaint y thoracs yn cynyddu 4.gwasgedd y thoracs yn lleihau 5. ysgyfaint yn tynnu'r aer i mewn allan 1.cyhyrau rhyngasennol yn llaesu, cawell i lawr ac i mewn 2.llengig yn llaesu, symud fyny 3.cyfaint thoracs yn lleihau 4. gwasgedd thoracs yn cynyddu 5.gwthio aer allan | camau i mewn? camau allan? |
| cyfnewid nwyon -alfeoli yw arwyneb resbiradol yr ysgyfaint -ocsigen yn tryledu ar draws muriau alfeoli o'r aer i'r gwaed -sut mae alfeoli wedi addasu ar gyser cyfnewid nwyol? 1.cyflenwad gwaed da 2.arwynebedd arwyneb mawr 3. muriau tenau 4.leinin llaith | alfeoli yw ____________ yr ysgyfaint ocsigen yn _______ ar draws muriau ______ o'r aer i'r gwaed sut ae'r alfeoli wedi addasu? |
| Ysgyfaint Glan -aer yn cynnwys llwch, bacteria, firysau -mae mwcws yn dal llwch a bacteria -mae'r cilia yn symud y mwcws allan o'r ysgyfaint i'r llwnc mewn symudiad ton -llyncu'r mwcws ac mae asid y tumor yn gladd bacteria | beth mae aer yn cynnwys? beth sydd yn dal rhain? disgrifiwch sut mae'r corff yn cael gwared ar rhain? |
| Ysmygu -mwg tybaco yn parlysu'r cilia am tua air ar ôl ysmygu -cemegion yn achosi llid a llenwi'r mwcws -am fod y cilia wedi parlysu gall y mwcws fynd yn heintus ag achosi bronchitis -mae pesychu yn achosi niwed i'r alfeoli gan lleihau arwynebedd -TAR yn cynnwys carsinogenau -CARBON MONOCSID lleihau gallu'r gwaed i gludo ocsigen -NICOTIN - caethiwys, cynyddu pwysedd gwaed clefydau cysylltiedig - cancer yr ysgyfaint, emffysema - printer ocsigen | beth yw effaith tybaco ar y cilia? beth gall mwcws heinous achosi? beth sydd yn lleihau arwynebedd yr alfeoli? tar? nicotin? carbon monocsid? clefydau cysylltiedig? |
| System dreulio -rhaid i fwyd symud o'r stumogi'r gwaed -rhaid i'r moleciwlau bwyd fod yn ddigon bach a hydawdd e.e fitaminau os ydynt yn fawr e.e protein, rhaid treulio -ensymau'n cyflymur broses. | o ble i ble mae'r bwyd yn symud? beth yw swyddogaeth yr ensymau? ensym treulio, cynnyrch, defnydd?: Starsh Protein Braster |
| cynnyrch? | |
| Cynhyrchion treuliad | cynhyrchion treuliad beth yw adweithydd protein a'i ganlyniad positif? bwyd a dull benedict? starsh? |
| swyddogaeth: ceg, dwythell y bustl, coden y bustl, iau, coluddyn bach, stumog, pancreas, coluddyn mawr, anws | |
| sut mae bwyd yn symud drwy'r system -cyfyngiad cyhyrau ym mur y coludd = peristalsis = cyhyr y coludd yn cyfangu gan wthio y bwyd bustl- cael ei gynhyrchu yn yr iau, storio yng nghoden y bustl - NID ENSYM YW BUSTL -bustl yn emwlsio brasterau (torri braserai yn llai) -buslt yn cynyddu PH y coludd i optimwm protein (lipas) | beth yw enw'r symudiad sy'n gwthio'r bwyd? lle caiff y bustl ei greu a'i storio? beth mae bustl yn gwneud i frasterau? beth yw rhan bustl yn y coludd? |
| Maetholion deietegol -mwynau - cadw ni'n iach brasterau - darparu egni dŵr - diffyg yn galle arwain at ddiffy-hylif protein - tyfiant ffibr - peristalsis, atal rhwymedd carbohydradau - egni fitaminau - iach | beth yw pwrpas: mwynau fitaminau carbohydradau ffibr protein dŵr brasterau |
| gormod o: siwgr- clefyd siwgr math 2, gordewdra braster - clefyd y galon, gordewdra halen - cynyddu pwysedd gwaed gall arwain at siawns uwch o strôc, trawiad y galon | beth yw risgiau gormod o: siwgr halen braster |
| Faint o egni mewn bwyd -Dull 1. mesur 20cm3 o ddwr mewn tiwb berwi 2.defnyddiwch thermomedr i gofnodi tymheredd 3. cofnodwch màs darn o fwyd 4.rhowch y bwyd ar nodwydd 5. rhowch y bwyd ar dan 6.dal y bwyd ar dan o dan y tiwb 7.pan mae'r bwyd wedi llosgi yn llwyr cofnodwch tymheredd y dŵr mas dwr (g) x cynnydd tymheredd (c) x 4.2 ------------------------------------ mas y sampl bwyd (g) | camau? fformiwla? |
Want to create your own Flashcards for free with GoConqr? Learn more.