Félagsfræði og Saga menntunar Krossar 1-35

Stelpum í lægsta þjóðfélagsþrepinu gekk betur á prófum en strákum í sama þjóðfélagsþrepi

Munur á námsárangri milli þjóðfélagshópa minnkaði eftir því sem leið á skólagönguna

Stelpum hefur alltaf gengið betur en strákum í skóla

Í öllum þjóðfélagshópum gekk strákum betur á prófum en stelpum

Í skólum á að leggja áherslu á læsi, stærðfræði og náttúrufræði

Skólum ber að leggja áherslu á skapandi listir

Mikilvægt er að börn læri erlend tungumál í skólum

Í skólum á að leggja áherslu á siðrænt uppeldi

Til undantekninga heyrði að konur kynnu kverið

Tilskipanir um fræðslu barna gerðu ekki ráð afyrir að stúlkur lærðu að lesa

Skriftarkunnátta var lakari meðal stúlkna en drengja

Fermingarundirbúningur drengja var lakari en stúlkna

Með fræðslulögunum 1907 urðu börn á aldrinum 7-14 ára skólaskyld

Áfram var mikill munur á lengd skóla í sveit og þéttbýli

Lög fræðslu barna frá 1907 leiddu til þess að á örfáum árum voru skólabyggingar reistar í öllum
fræðsluhéruðum

Grundvallarbreyting varð á fræðslufyrirkomulagi í Reykjavík með lögunum 1907

Á 7. áratugnum til að létta á aðsókninni að menntaskóla- og kennaranámi

Á 5. áratugnum til þess að jafna metin milli bóknáms og verknáms

Á 5. áratugnum til þess að brúa bilið frá unglingastigi skyldunámsins yfir á menntaskóla- og sérskólastigið

Á 7. áratugnum til að beina stúlkum í hagnýtara nám frekar en nám til stúdentsprófs

Vélræn samheldni var ráðandi á tímum iðnaðarsamfélagsins

Vélræn samheldni olli siðrofi í samfélaginu

Í lífrænni samheldni felst að við erum í lifandi samskiptum við nágranna og þá sem við kaupum þjónustu af

Menntun og uppeldi gegna lykilhlutveki í að tryggja lífræna samheldni í samfélaginu

Góðum vináttutengslum í heilbrigðum leikjum með öðrum börnum

Öflugu skólastarfi þar sem kennari er góð fyrirmynd

Öflugu trúarlegu uppeldi með áherslu á heilaga ritningu

Aga og reglusemi í skólastarfi

Skoða kúgun karla á konum

Mæla muninn á körlum og konum

Setja líf kvenna í sögulegt og félagslegt samhengi

Skoða ólíkar myndir karlmennsku og kvenleika

Með lögunum 1880 var bannað að prestar sætu í fræðslunefndum á Íslandi

Um aldamótin 1900 voru skilin milli kirkju og mun skarpari á Norðurlöndum en í Frakklandi

Nær allir fjarkennarar voru prestar um aldamótin 1900

Í umræðum um fræðslulöggjöfina 1907 var rætt um að minnka vægi kristindómsfræðslu í skólum

Almenningslæsi var útbreiddast í iðnvæddustu ríkjunum, einkum í Bretlandi

Almenningslæsi var útbreiddast í sveitahéruðum í sunnanverðu Frakklandi

Almenningslæsi var útbreiddast í lúterskum löndum í norðanverðri Evrópu

Almenningslæsi var útbreiddast í stórborgum í mið-Evrópu

Hún lagði áherslu á mikilvægi þess að viðhalda mun í kennslufyrirkomulagi milli skóla í sveitum og þéttbýli

Hún lagði áherslu á leitarnám í anda John Dewey

Hún lagði ríka áherslu á eðlismun kynjanna í umfjöllun um skólamál

Hún var undir sterkum áhrifum frá Durkheim og lagði þar með áherslu á breytt og miðlægt hlutverk
kennara í samfélaginu

Prestar og foreldrar léku lykilhlutverk við uppfræðslu barna á síðari hluta 18. aldar

Á 19. öld voru fleiri barnaskólar á Íslandi en víðast hvar í norðanverðri Evrópu

Heimafræðsla var grundvöllur barnafræðslu hér á landi þar til á síðari hluta 19. aldar

Þegar lög um barnafræðslu voru sett árið 1907 voru barnaskólar á allflestum þéttbýlisstöðum hér á landi

Þegar barnið hefur lært að hlýða, lærir það að vera félagslegt

Barnið verður ekki félagsvera með námi. Það verður að vera félagsvera til að læra

Barnið verður félagslegt með því að fylgjast með fjölmiðlum

Börn fæðast sem félagsverur

Efla samskóla pilta og stúlkna frekar en sérskóla kynjanna

Námsefni beggja kynja væri hið sama, a.m.k. í skyldunámi

Stúlkur fengju að öllu leyti sama rétt til menntaskólanáms og piltar

Efla sérskóla þar sem einungis stúlkur ættu rétt til náms

Skrift og reikning

Landafræði

Íslandssögu

Trúabragðafræði

Að þær hefðu náð að verða leiðtogar yfir eigin lífi

Að þær hefðu náð að sinna skyldum sínum og axla þá ábyrgð sem fylgdi kvennahlutverkinu

Að þær hefðu náð að velja sér starfsvettvang og sinna áhugamálum þar sem þær gátu orðið besta eintakið af sjálfum sér

Að þær hefðu ferðast og séð heiminn

Kennaranám var allt frá stofnun kennaraskólans 1907 vinsælt meðal kvenna

Á fyrri hluta 20. Aldar voru nær allir kennarar í kaupstaðaskólunum karlar

Fyrst eftir að kennaranám færðist á háskólastig um 1970 fækkaði konum en körlum fjölgaði í kennaranámi

Á tímabilinu 1910-1930 voru nær allar konur í kennarastétt giftar

regluleik öðlast börn fyrstu þjálfun sína í að leika af fingrum fram

Á síðara stigi leiks, sem nefnist regluleikur, leika börn sér að reglum samfélagsins

Fyrra stig leikja felst í því að börn reyna á þolrif foreldra með óhlýðni

Í hlutverkaleik þjálfast börn í að setja sig í spor annarra

Siðareglur ber að skoða sem tilgátur sem sérhver kynslóð verður að sannprófa

Siðferði lærist einkum af fordæmi foreldra, kennara og annarra uppeldisaðila

Siðareglur eru hluti af meðfæddri siðgæðisvitund

Siðareglur er rétt eins og vísindalegar tilgátur einungis unnt að sannprófa með tilraunum

Börn læra siðareglur út frá fordæmum kennarans

Kornabarnið tekur einungis mið af eigin þörfum en ekki af umhverfi sínu

Einstaklingurinn áttar sig smám saman í gegnum einstakar staðreyndir, sem hann sannreynir í lífinu, að hann lifir í samfélagi sem er óháð vilja hans

Viðbrögð og atlæti frumuppalanda eiga þátt í myndun sjálfsins frá blautu barnsbeini

börn fæðast sem félagsverur

barnið verður félagslegt með því að fylgjast með fjölmiðlum

barnið verður að vera orðið félagslegt til að geta lært

þegar barnið hefur lært að hlýa, lærir það að vera félagslegt.

lög um fræðslu barna frá 1907 breyttu í reynd frekar litlu um skólahald hér á landi

það var ekki fyrr en með lögum frá 1936 að skólaskylda náði til 7 ára barna. Fram að því voru börn ekki skólaskyld fyrr en þau voru 10 ára

á fyrri hluta 20.aldar var mikill munur var á lengd skóla í sveit og þéttbýli

Með lögum um fræðslu barna frá 1907 var komið föstum skólum í öllum fræðsluhéröðum hér á landi

Habitus er hugtak Bourdieus um heimahaga eða þær aðstæður sem lífverur þrífast best við

Habitus er hugtak Bourdieus yfir vandaðan og vel grundaðan menningarlegan smekk

Habitus er forskriftir að hegðun, skynjun og umhugsun sem hafa runnið okkur í merg og bein

Bourdieus lagði áherslu á einstaklingsbundinn habitus fremur en félagslegan

Grunnur menningarauðs er yfirleitt lagður á æskuheimili

Allir íslendingar eiga menningarauð sem felst í bókmenntastarfi þjóðarinnar

Menningarauður myndast við að einstaklingur kaupir sér bækur, listaverk og aðrar menningarafurðir

Með fjárhagsauð er hægt að kaupa menningarauð

Prestar og foreldrar léku lykilhlutverk við uppfræðslu barna á síðari hluta 18.aldar

Heimafræðsla var grundvöllur barnafræðslu hér á landi þar til síðari hluta 19.aldar

Þegar lög um barnafræðslu voru sett árið 1907 voru barnaskólar í öllum kaupstöðum hér á landi

Á 19. öld voru fleiri barnaskólar á íslandi en víðast hvar annarstaðar í norðanverðri Evrópu

Dewey sagði að félagslegt taumhald réðist af ævinlega af ytri kringumstæðum enda gæti hópur ekki haft félagslegt taumhald á sjáfum sér

Dewey sagði að félagslegt taumahld í skóla réðist af heildar aðstæðum sem "börn" ættu hlutldeild í og sem þeir væru samvirkir eða saverkandi hlutur af

Dewey sagði að félagslegt taumhald í skóla væri á ábyrgð kennara og nemendur gætu ekki átt hlutdeild í því

Dewey sagði að félagsæegt taumhald í skóla réðist eingöngu af þeim skilgreindu hlutverkum sem nemendur og kennarar eru í

Lífræn samheldni fylgdi aukinni verkaskiptingu í samfélaginu

Lífræn samheldni kom til sögunnar með internetinu

Vélræn samheldni var ráðandi á tímum iðnaðarsamfélagsins

Vélræn samheldni olli siðrofi í samfélaginu

tvíhliða miðlun almenning og yfirvalda til almennings

einhliða miðlun frá Guði og yfirvöldum til almennings

tvíhliða miðlun milli fólks, t.d. í sendibréfum

einhliða miðlum frá yfirvöldum til presta og embættismanna

siðareglur er rétt eins og vísindalegar tilgátur einungis unnt að sannprófa með tilraunum

siðareglur eru hluti af meðfæddri siðgæðisvitund

siðareglur ber að skoða með tilgátur sem sérhver kynslóð verður að sannprófa

siðferði lærist einkum af fordæmi foreldra, kennara og annarra uppeldisaðila

að skriftarkunnátta var lakari meðal stúlkna en drengja

að fermingarundirbúningur drengja var lengri en stúlkna

að til undantekinga heyrði að konur kynnu kverið

að tilskipanir um fræðslu barna gerðu ekki ráð fyrir að stúlkur lærðu að lesa

verka og hlutverkaskipting í gamla samfélaginu var ógegnsæ vegna skorts á samgöngum og upplýsingamiðlun

með aukinni verkaskiptingu verður vaxandi þörf á markvissu uppeldi til félagslegrar samheldni

aukin trúrækni er skýr vísbending um siðrof í samfélaginu

siðferði lærist með því að prófa sig áfram í praktískum samskiptum og umræðum

að skortur á upplýsingum í hans tíð væri helsta ástæða þess að almenningur reyndi ekki að hafa vit fyrir sér sjálfur

að harðstjórn valdhafanna í hans tíð kæmi í veg fyrir að almenningur reyndi að hafa vit fyrir sér sjálfur

að kjarkur og einurð til að steypa valdhöunum af stóli væri það sem þyrfti til að almenningur í hans tíð gæti haft vit fyrir sér sjálfur

að kjarkur og einurð væri það eina sem almenningur þyrfti til að geta haft vit fyrir sér sjálft

menningarvettvangar hafa fullt sjálfræði gagnvart valdavettvangi

á vettvangi keppa menn um gæði sem þeir eru sammála um að séu mikilvæg

ekki er um vettvang að ræða nema þar séu allir jafn réttháir

hvar sem folk kemur saman er um vettvang að ræða

sjálfsvíg eru sérstaklega algeng á tímum félagslegrar og menningarlegrar upplausnar

sjálfsvíg eru fátíð í samfélögum þar sem einstaklingshyggja er ráðandi

sjálfsvíg eru algengari meðal kaþólikka en mótmælenda

tíðni sjálfsvíga sýna hversu mikla útbreiðslu geðsjúkdóma hafa í tilteknu samfélagi

Almenningslæsi var útbreiddast í iðnvæddustu ríkjunum, einkum í Bretlandi

Almennigslæsi var útbreiddast í sveitahéruðum í sunnanverðu Frakklandi

Almenningslæsi var útbreitddast í lútherskum löndum í norðanveðri Evrópu